Terapia behawioralna, używając innego określenia to terapia poznawczo-behawioralna- wykorzystywana jest przy wielu zaburzeniach psychicznych. Terapię tę uznaje się za jedną z najpopularniejszych i najskuteczniejszych w dziedzinie psychiatrii.

Terapia behawioralna – dokładny opis

Terapia ta polega na wykorzystywaniu behawioryzmu, czyli inaczej mówiąc wypływu otoczenia, bodźców, zachowanie oraz myślenie człowieka. Wnioskuje się, że terapia poznawczo- behawioralna ma przekonanie, że zaburzenia prawidłowego funkcjonowania wynikają z wyuczonych reakcji na bodźce. Leczenie to ma na celu ukierunkować pacjenta na tu i teraz oraz przyszłości. Nie ma na celu prowadzenia badań dawnych traum, a zmodyfikowania wyuczonej reakcji, tak aby pozbyć się neurotycznych zachowań, złych reakcji na konkretne bodźce oraz zaburzeń patrzenia na świat i samych siebie. W terapii behawioralnej możemy jednocześnie zastosować leczenie lekami, bądź bez nich.

Jakie mamy wskazania do stosowania terapii behawioralnej

Terapia behawioralna stosowana jest, jeśli pacjent ma stwierdzone zaburzenia lękowe oraz depresję. Wykorzystuje się ją również jeśli występują różnego rodzaju fobie, np. lęku przed pająkami (arachnofobia). Stosujemy ją nawet przy zaburzeniach obsesyjno-kompulsywnych, schizofrenii, czy stresu pourazowego.

Terapia behawioralna jest również wykorzystywana w resocjalizacji więźniów oraz z młodzieżą, którzy są w ośrodkach resocjalizacyjnych. Zastosowanie swoje ma również przy osobach, które mają zaburzenia postrzegania własnej osoby i swojego ciała, np. przy bulimii i anoreksji. Dodatkowo ma swoje wykorzystanie przy leczeniu depresji poporodowej.

Jak wygląda przebieg terapii behawioralnej

Terapia ta jest krótkoterminowa, jej czas trwania to od 6 tygodni do 6 miesięcy, patrząc na inne terapie, które mogą trwać nawet kilka lat. Zajęcia terapeutyczne zazwyczaj odbywają się dwa razy w tygodniu i trwają do 1 godziny. Składają się z czterech etapów:

1. Diagnostyczna – lekarz przeprowadza wywiad z pacjentem, w celu zidentyfikowania zaburzenia, ustalenie techniki leczenia oraz ukształtowanie motywacji pacjenta do zmiany;
2. Motywacja – wzbudzanie w pacjencie pozytywnych efektów, a także umożliwienie pacjentowi przejęcia odpowiedzialności za terapię;
3. Wdrożenie odpowiedniej procedury i leczenia terapeutycznego;
4. Utrwalanie zmian powstałych na skutek leczenia – wyznaczenie zadań, które pacjent powinien wykonywać samodzielnie bądź z pomocą najbliższych, które będą utrwalały pozytywny efekt leczenia.

To są czynniki, które pozwolą nam w określony sposób wpłynąć na dany bodziec pacjenta.

Reakcja pacjenta na określoną sytuację może okazać się problematyczna, w większości przypadków właśnie taka jest.

Ćwiczenia dla pacjenta

Korzystając z sesji terapii, pacjenci otrzymują ćwiczenia, które na celu mają zmniejszenie objawów zaburzeń, które mają oraz zlikwidowanie całkowite problemu. Mają one również pomóc zwiększyć samokontrolę i samoświadomość. Jakie więc wyróżniamy techniki? Oto kilka:

1. Dialog sokratejski- polega na zadawaniu pytań pacjentowi;
2. Założenie notatnika – takiego w formie pamiętnika, gdzie pacjent będzie mógł spisywać swoje przeżycia oraz myśli;
3. Systematyczna desensytyzacja – inaczej mówiąc zmiana wrażliwości pacjenta, która na celu ma zmniejszenie lęku lub jakiejś konkretnej fobii;
4. Indywidualnie dobrane ćwiczenia pod daną jednostkę chorobową, np. w przypadku arachnofobii zrobienie zdjęcia pająka, czy rozmowa z ludźmi w przypadku fobii społecznej.

Wyżej wymienione metody są skuteczne, dlatego w wielu przypadkach pomagają w dość krótkim czasie zminimalizować lęk bądź też go całkowicie przezwyciężyć. Jednak warto podkreślić, że aby terapia przyniosła jakiekolwiek pozytywne skutki, pacjent powinien brać aktywny udział w zajęciach oraz wykazywać chęć zmiany, a także mieć motywację wewnętrzną.

Podsumowanie

W dzisiejszych czasach terapia ta nazywana jest psychoterapią poznawczo-behawioralną, wcześniej to były dwie odrębne sprawy. Jej zadaniem jest łączenie technik behawioralnych oraz restrykcyjnych. Jeśli zauważymy u siebie jakiekolwiek objawy fobii czy lęku, czy któryś z naszych członków zauważy coś innego w naszym zachowaniu, powinniśmy zastanowić się nad wielkością problemu. Jeśli nasza fobia, np. arachnofobia jest tak duża, że w przypadku zobaczenia pająka przed drzwiami od domu co spowoduje panikę i niewyjście z domu.