Większość z Was zapewne wie, co to jest terapia behawioralna, jeśli nie to w dalszej części artykułu pokrótce wyjaśnimy ten termin. Terapia ACT, jest jednym z nurtów klasyfikowanych w terapii behawioralnej. Wykorzystuje się ją w leczeniu osób, które boją się podejmowania jakikolwiek zadań, wyzwań oraz osób, które odcinają się od emocji. Czym jest ACT, na czym polega oraz w czym może nam się przysłużyć ten rodzaj terapii?

Terapia behawioralna – co to jest?

Jest to rodzaj terapii, podczas której wykorzystywane są bodźce oddziałujące na pacjenta, analizuje zachowanie oraz myśli danej osoby. Dodatkowo wykorzystuje się wpływ otoczenia. Wszystko to ma na celu wypracowanie z pacjentem świadomości oraz kontroli na zachowania, które mogą mieć negatywny wpływ i utrudniać człowiekowi życie, zapobiegać nawrotom oraz podnieść jakość życia.

ACT – co to oznacza i na czym polega?

ACT, w pełnej nazwie terapia akceptacji i zaangażowani. Przyjmuję się, że jedną z głównych przyczyn problemów psychopatologicznych u ludzi jest unikanie i wypieranie negatywnych emocji. Zalecenia, w których wykorzystywana jest najczęściej terapia ACT to:

• Ataki paniki;
• Lęk uogólniony;
• Różnego rodzaju fobie;
• Hipochondria;
• Zaburzenia OCD;

Unikanie, wyciszanie emocji, wewnętrznych przeżyć nie z powoduje, że one się rozwiążą/znikną, jedynie z czasem zaczną być bardziej odczuwalne i pochłoną większość naszego zdrowia psychicznego. Dokładniej wyjaśniając, uciekanie od emocji (tj. lęk, smutek, złość) sprawi, że z czasem staną się one silniejsze i będą bardziej wpływać na nasze codziennie funkcjonowanie.

W czym przysłuży się nam terapia ACT?

Terapia akceptacji i zaangażowania, ma szerokie zastosowanie. Wyżej wspomnieliśmy, że pomoże nam ona uporać się różnego rodzaju zaburzeniami psychopatologicznymi. Jednak ACT ma szersze zastosowanie i wykorzystywane jest również u osób, które zmagają się z zaburzeniami odżywiania, czy uzależnieniem. Oczywiście to nie jedyne przyczyny stosowania terapii akceptacji i zaangażowania. Specjaliści sięgają po nią przy pacjentach cierpiących:

• na padaczkę;
• przewlekłe bóle;
• szumy uszne;
• fibromialgię;
• PTSD – zespół stresu pourazowego;
• OCD – zaburzenia obsesyjno-kompulsywne;
• Schizofrenię;
• Wypalenie zawodowe;
• Borderline – zaburzenia osobowości.

Uważność w terapii akceptacji i zaangażowania

Jednym z ćwiczeń podczas terapii jest budowanie i praktykowanie uważności. Dzięki temu nie tylko mamy styczność z naszymi emocjami i wewnętrznymi rozterkami. Pozwala nam to na akceptacji i zaangażowaniu własnych wartości i przemyślenia tego co jest dla nas najważniejsze. Wykorzystując to, mamy możliwość ocenić jakie działania podjąć, by móc osiągnąć wyznaczone cele. Ćwiczenia uważności, nie tylko doprowadzają do zmiany funkcjonowania emocjonalnego człowieka, ale również pozwala na odnalezienie samego siebie.

Tu i teraz, czyli proces terapii ACT

Podczas terapii, specjalista stara się skierować pacjenta na stan „tu i teraz”, pomimo jakie ma akurat myśli, emocje mu w danej chwili towarzyszą. Stara się ukierunkować go na przyjmowanie tego co aktualnie czuje, aby nie spychać emocji, by na skutek tego nie powstały długotrwałe problemy psychiczne. Terapia ta opierana jest na modelu elastyczności psychologicznej, która składa się z sześciu kroków.

1. Akceptacja – zaakceptowanie rzeczywistości takiej, jaka jest, nawet ta związana z uczuciami oraz myślami. Uznanie jej pozwoli na otworzenie się na te trudniejsze i boleśniejsze doświadczenia.
2. Dyfuzja poznawcza – pozwala to na przyglądanie się swoim myślą i odczuciom zachowując dystans. Dzięki temu nie wydają nam się one stresujące i przerażające, co zaś ułatwia podejmowanie kroków, które są wymagane w danej sytuacji.
3. Kontakt z chwilą obecną – „uczestniczenie w teraźniejszości”, czyli bycie „tu i teraz” oraz umiejętność skoncentrowania się na tym co jest ważne w danej chwili.
4. Obserwacja – wypracowanie samoświadomości, która pozwoli na obserwowanie samego siebie i nasze doświadczenie z innej perspektywy.
5. Wartości – wypracowanie z samym sobą, co jest dla nas priorytetem, obranie ścieżki życiowej oraz zasad i wartości, w których chcemy żyć.
6. Działanie – umiejętność podejmowania działań, które są zgodne z naszymi wartościami i dążenie do tego, co ma dla nas znaczenie, mimo że jest to trudne i nieprzyjemne.

Można zauważyć, że procesy te są ze sobą powiązane, a praca na nich pozwala na poszerzanie elastyczności psychologicznej. Uczą nas o zaakceptowaniu naszej obecności „tu i teraz”, otwieraniu się na różne doświadczenia i przeżycia oraz robienia tego co dla nas ważne. Podczas terapii, specjalista wykorzystuje różne ćwiczenia, które ułatwią nam dopuszczanie trudnych myśli i uczuć, oraz zaakceptowanie ich.

Krótko zwięźle i na temat

ACT jest to terapia, która opiera się na uważności i można ukierunkować ją na wszystko. Terapia ta na celu ma zaakceptowanie towarzyszących nam na co dzień uczuć, myśli i wrażeń, nawet i tych, które nie są dla nas przyjemne.

Terapia akceptacji i zaangażowania pozwala na doświadczanie tego, z czym wcześniej nie byli gotowi się zmierzyć. Jeśli masz poczucie, że uciekasz od przykrych doświadczeń, zmagasz się z negatywnymi myślami, to możliwe, że ta terapia będzie pozytywnym wyjściem dla Ciebie.